Γήρανση του πληθυσμού: Πληθωριστικές και αποπληθωριστικές πιέσεις

«Αχαρτογράφητα νερά» χαρακτήρισε την παρούσα δημογραφική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στη νομισματική πολιτική ο Oscar Arce, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου “Economics of Longevity and Ageing”, το οποίο το οποίο πραγματοποιείται  στις 17 και 18 Ιουνίου στην Αθήνα.

Oscar Arce, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Όπως ανέφερε ο Oscar Arce, «πρέπει να είμαστε πιο πραγματιστές, κυρίως σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στην αγορά εργασίας και τις πληθωριστικές πιέσεις που δημιουργούνται εκεί» και που, όπως εξήγησε, αντισταθμίζουν τις αποπληθωριστικές πιέσεις που προκαλεί η επιλογή των μεγαλύτερων ηλικιών για περισσότερη αποταμίευση και λιγότερες επενδύσεις. «Είναι αχαρτογράφητα νερά, οι αρχές νομισματικής πολιτικής δεν έχουμε ξαναδεί τέτοια κατάσταση», είπε.

«Στην ΕΚΤ, είχαμε εκτιμήσει ότι η δημογραφική αλλαγή θα οδηγήσει σε αποπληθωριστικές πιέσεις. Όμως με όσα έχουμε δει τα τελευταία χρόνια -και κυρίως μετά την πανδημία του κορονοϊού- πιστεύω ότι είναι πιο μικρή η επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού στον πληθωρισμό. Επίσης, έχουμε δει ότι η γήρανση του πληθυσμού προκαλεί πληθωριστικές πιέσεις στην αγορά εργασίας. Στην Ευρωζώνη έχουμε ικανά στοιχεία, για παράδειγμα από την αγορά εργασίας της Γερμανίας, όπου οι επιχειρήσεις προσπαθούν να κρατήσουν εργαζόμενους που είναι κοντά στη συνταξιοδότηση και είναι πολύτιμοι λόγω εμπειρίας. Άρα, οδηγούμαστε σε υψηλότερο κόστος εργασίας, κάτι που οδηγεί και σε υψηλότερο πληθωρισμό.»

Ο Oscar Arce ανέφερε, επίσης, ότι η υψηλή ζήτηση για υπηρεσίες, όπου ο πληθωρισμός συντηρείται υψηλά, οφείλεται εν μέρη και στην ασημένια οικονομία. Σχετικά με το υψηλό επίπεδο αποταμιεύσεων που καταγράφεται στην Ευρωζώνη (στο 50% του διαθέσιμου εισοδήματος) σημείωσε ότι εξηγείται από τα μέχρι πρότινος υψηλά επιτόκια, αλλά και την διάθεση των Ευρωπαίων να καλύψουν το όλο και χαμηλότερο επίπεδο παροχών των συνταξιοδοτικών συστημάτων.

David Miles, Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Imperial College London και μέλος στο Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού του Ηνωμένου Βασιλείου

«Οι κυβερνήσεις είναι οι μόνες που μπορούν να αναδιανείμουν τον κίνδυνο μεταξύ των γενεών, αλλά η διαφορά με τη δημογραφική κρίση είναι ότι δεν είναι εύκολο να μεταφερθούν τα χρέη στις επόμενες γενιές», τόνισε από την πλευρά του ο David Miles, Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Imperial College London και μέλος στο Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος εξέφρασε επίσης την απορία του για το γεγονός ότι οι αγορές κρατικών ομολόγων διατηρούν ακόμα τόσο χαμηλά επιτόκια.

Ανέφερε, δε, πως «η αλλαγή στο δημογραφικό αποτελεί πρόκληση για τη νομισματική πολιτική, αλλά όχι μεγάλη». «Τα δημοσιονομικά προβλήματα είναι πολύ πιο σοβαρά σε σχέση με τα νομισματικά. Οι δημοσιονομικές πιέσεις θα είναι τεράστιες και ενδέχεται οι κυβερνήσεις να απευθυνθούν στις Κεντρικές Τράπεζες για βοήθεια», είπε.

Adrian Auclert, Αναπληρωτής Καθηγητής Stanford University

«Οι άνθρωποι επιλέγουν πιο ασφαλή assets όσο μεγαλώνουν», επιβεβαίωσε ο Adrian Auclert, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. Όπως εξήγησε, αυτό οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης για ασφαλή προϊόντα και άρα σε χαμηλότερα επιτόκια στα προϊόντα αυτά.

Andrea Ferrero, Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

«Με τις παρούσες συνθήκες η πίεση στα επιτόκια είναι προς τα κάτω, αλλά υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες», συμπλήρωσε ο Andrea Ferrero, Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο Ferrero υπογράμμισε πως η δημοσιονομική πολιτική παίζει καταλυτικό ρόλο στην αλληλεπίδραση νομισματικής πολιτικής και δημογραφικών, ενώ προσέθεσε ότι η πιθανή άνοδος της παραγωγικότητας, χάρη στην καινοτομία, θα επηρεάσει επίσης την πορεία των επιτοκίων.

Τη συζήτηση συντόνισε η Filiz Unsal, Επικεφαλής Τμήματος του ΟΟΣΑ.

Filiz Unsal, Επικεφαλής Τμήματος του ΟΟΣΑ

Το συνέδριο αποτελεί πρωτοβουλία του Centre for Economic Policy Research – Research Policy Network  on Ageing and Longevity, του Κέντρου Κρήτης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τη Δυναμική των Πληθυσμών , του Ellison Institue of Technology Oxford και του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και τελεί υπό την ευγενική υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος και της Περιφέρειας Αττικής.