Έρευνα Allianz Commercial: O τριπλασιασμός των «απρόσμενα υψηλών» δικαστικών αποφάσεων δημιουργεί προκλήσεις για τις εταιρίες και τους ασφαλιστές αστικής ευθύνης

Τα τελευταία χρόνια, τα δικαστήρια των Η.Π.Α. επιβάλουν αριθμό-ρεκόρ ασυνήθιστων αποζημιώσεων κατά εταιριών. Οι λεγόμενες «πυρηνικές» αποζημιώσεις έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί από το 2020, ενώ η μέση αξία αποζημίωσης έχει υπερδιπλασιαστεί. Μόνο το 2023, ο αριθμός των ιδιαίτερα υψηλότερων από το αναμενόμενο αποζημιώσεων (άνω των 10 εκατ. δολαρίων) αυξήθηκε κατά περισσότερο από 27%, ενώ οι «ακόμη πιο υψηλές» αποζημιώσεις (άνω των 100 εκατ. δολαρίων) αυξήθηκαν κατά 35%, σύμφωνα με τη Marathon Strategies, επηρεάζοντας ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών, από τις αυτοκινητοβιομηχανίες και τη διασκέδαση έως τα χημικά. Αυτές οι αποφάσεις δεν αποτελούν πρόβλημα μόνο για τις αμερικανικές εταιρίες, αλλά επηρεάζουν και διεθνείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις Η.Π.Α., σύμφωνα με την Allianz Commercial, η οποία επισημαίνει πέντε τάσεις ζημιών αστικής ευθύνης που οι επιχειρήσεις πρέπει να παρακολουθήσουν σε νέα έκθεσή της.

«Καθώς η τεχνολογία και ο κόσμος εξελίσσονται, η ασφαλιστική αγορά αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις που οδηγούν σε αυξημένες ζημιές αστικής ευθύνης», αναφέρει ο Alfredo Alonso, Global Head of Liability Insurance στην Allianz Commercial. «Αυτές οι αυξημένες τάσεις επηρεάζουν την οπτική των ασφαλιστών σε θέματα όπως η διαχείριση της ασφαλιστικής ικανότητας, ιδιαίτερα στις Η.Π.Α., καθώς και την κερδοφορία τόσο των προηγούμενων όσο και των μελλοντικών ετών ασφάλισης. Η συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων είναι κρίσιμη για τη διαχείριση αυτών των αλλαγών και τον έλεγχο του κόστους των αξιώσεων αστικής ευθύνης».

Η αύξηση των «υπερβολικών» αποφάσεων 

Η αύξηση του αριθμού και του μεγέθους αυτών των αποφάσεων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η αυξανόμενη δυσπιστία προς τις εταιρίες, οι μεταβαλλόμενες τακτικές των δικηγόρων των εναγόντων, η διάβρωση της μεταρρύθμισης σχετικά με τα αστικά αδικήματα, οι αλλαγές στη δημογραφική σύσταση των ομάδων των ενόρκων, καθώς και η καθιέρωση ενός προτύπου στις δικαστικές αποφάσεις αυτού του είδους, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των αποζημιώσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων για σωματικές βλάβες. Οι αποζημιώσεις μπορούν να προκύψουν από έναν συνδυασμό ποινικών, αντισταθμιστικών και μη οικονομικών αποζημιώσεων, όπως ο πόνος και η ψυχική οδύνη, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς.

«Αυτές οι αυξητικές τάσεις του κοινωνικού πληθωρισμού δεν είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα, καθώς η συνεχής αύξηση του κόστους των «υπερβολικών» αποζημιώσεων επιβαρύνει τελικά τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και τους ασφαλιστές», αναφέρει ο Joerg Ahrens, Global Head of Key Case Management, Long Tail Claims, στην Allianz Commercial.

«Οι προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση του δικαίου περί αδικοπραξιών, όπως η επιβολή περιορισμών στις μη οικονομικές αποζημιώσεις, έχουν σημειώσει διαφορετικά επίπεδα επιτυχίας. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πιο αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις, απαιτείται μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ ασφαλισμένων και ασφαλιστών, καθώς και η υιοθέτηση μιας αυστηρότερης στάσης απέναντι στους διακανονισμούς αξιώσεων, για να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους των αξιώσεων αστικής ευθύνης». 

Οι συλλογικές αγωγές στον φαρμακευτικό τομέα γίνονται πιο περίπλοκες και ασταθείς 

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αύξηση των ομαδικών αγωγών αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, που στρέφονται κατά φαρμακευτικών, τροφίμων και χημικών προϊόντων όπως τα οπιοειδή, η πούδρα ταλκ, τα φάρμακα για δυσπεψία και τα ζιζανιοκτόνα. Ο καρκίνος αποτελεί ολοένα και πιο συχνή αιτία αυτών των αγωγών. Επιστημονικές έρευνες, ρυθμιστικές εντολές ή η εθελοντική απόσυρση προϊόντων που ενδέχεται να είναι καρκινογόνα μπορούν να προκαλέσουν αγωγές. Αυτές οι αξιώσεις δημιουργούν αστάθεια στην ασφάλιση αστικής ευθύνης, εξαιτίας της μακράς λανθάνουσας περιόδου των συμπτωμάτων του καρκίνου, με τους κινδύνους να γίνονται αντιληπτοί πολλά χρόνια μετά την πώληση του προϊόντος και την έκδοση του ασφαλιστηρίου.

«Οι αξιώσεις ευθύνης για προϊόντα του φαρμακευτικού τομέα είναι συνήθως δαπανηρές και περίπλοκες, καθώς εμπλέκονται πολλά μέρη, τα κόστη υπεράσπισης είναι υψηλότερα και οι αποζημιώσεις μεγαλύτερες. Λόγω της φύσης αυτής της βιομηχανίας, ένα επιβλαβές προϊόν ή συστατικό μπορεί να πυροδοτήσει πολλαπλές αγωγές κατά διαφόρων παραγωγών, οδηγώντας σε μεγάλη συσσώρευση ζημιών από πολλούς ασφαλισμένους από ένα μόνο περιστατικό», αναφέρει ο Arne Holzheuer, a Global Practice Group Head for Liability in the Chief Claims Office στην Allianz Commercial.

Αύξηση των δικαστικών διενέξεων για τα PFAS (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες)

Οι ουσίες PFAS είναι μια κατηγορία συνθετικών χημικών που χρησιμοποιούνται ευρέως σε βιομηχανικά και καταναλωτικά προϊόντα, όπως συσκευασίες τροφίμων, καλλυντικά, είδη οικιακής χρήσης και αφρούς πυρόσβεσης από τη δεκαετία του 1940, είναι γνωστές ως «παντοτινά χημικά» λόγω της αντοχής τους στη διάσπαση. Τα τελευταία ωστόσο, έχουν γίνει αντικείμενο ολοένα και περισσότερων αγωγών. Οι αγωγές αυτές επικεντρώνονται κυρίως σε τρεις τομείς: τη ρύπανση του περιβάλλοντος, την επεξεργασία και μόλυνση υδάτων και αποβλήτων, και τους τραυματισμούς, όπως αυτοί που αφορούν άτομα που έρχονται σε άμεση επαφή με τα προϊόντα αυτά, όπως οι πυροσβέστες.

Ενώ μέχρι στιγμής οι περισσότερες αγωγές επικεντρώνονται στις Η.Π.Α. – με τις διακανονισμένες ασφαλιστικές απαιτήσεις που σχετίζονται με τη μόλυνση του περιβάλλοντος από PFAS να ανέρχονται ήδη σε διψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων δολαρίων – έχουν υπάρξει και αντίστοιχες υποθέσεις σε άλλες περιοχές, όπως η Ευρώπη. Το μέγεθος των μελλοντικών αγωγών παραμένει αβέβαιο, αν και περαιτέρω κανονιστικά μέτρα μπορεί να επηρεάσουν την πορεία τους.

Αυξάνονται οι συλλογικές αγωγές εκτός των Η.Π.Α.

Ο κοινωνικός πληθωρισμός είναι κυρίως φαινόμενο των Η.Π.Α., ωστόσο οι κινήσεις για την αύξηση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη στην Ευρώπη ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση των συλλογικών αγωγών στο μέλλον, αναφέρει η έκθεση.

Οι συλλογικές αγωγές γίνονται ήδη πιο συχνές σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς ομάδες καταναλωτών αρχίζουν να εκμεταλλεύονται τα νομικά πλαίσια συλλογικής αποζημίωσης και τις νομοθετικές αλλαγές για να καταγγείλουν εταιρίες και να χρηματοδοτήσουν διορθωτικά μέτρα. Επιπλέον, οι υπηρεσίες προστασίας των καταναλωτών έχουν ήδη υποβάλει αγωγές σε τομείς όπως η ποιότητα του νερού και τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Το 2023, κατατέθηκε στην Ευρώπη αριθμός-ρεκόρ συλλογικών αγωγών (133), σημειώνοντας αύξηση 10% σε σχέση με το 2022, σύμφωνα με το δικηγορικό γραφείο CMS, με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τη Γερμανία και την Πορτογαλία να αντιπροσωπεύουν πάνω από τα τρία τέταρτα αυτών των αγωγών. Η ευθύνη προϊόντων, τα ζητήματα καταναλωτών και οι αγωγές για προσωπικές βλάβες αποτέλεσαν τους κυριότερους τομείς αυτών των αγωγών.

Κύριες αιτίες αξιώσεων αστικής ευθύνης

Η έκθεση αναλύει επίσης τις κύριες αιτίες αξιώσεων αστικής ευθύνης στον ασφαλιστικό κλάδο, τα τελευταία πέντε χρόνια. Τα περιστατικά αξιώσεων από ελαττωματικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% της αξίας όλων των αξιώσεων. Οι άλλες πιο δαπανηρές περιπτώσεις περιλαμβάνουν περιστατικά σύγκρουσης/ατυχημάτων, ελαττωματική εργασία/συντήρηση και σωματικές βλάβες.