Ε.Ε.Α.: Υπόμνημα προς τον Πρωθυπουργό και τους πολιτικούς αρχηγούς

Θέμα «Ώρα μηδέν για επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Χωρίς στήριξη από την Πολιτεία είναι αδύνατη η αντιμετώπιση της ύφεσης», απέστειλε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών.

Ακολουθεί το κείμενο του υπομνήματος που υπογράφεται από τον Πρόεδρο του Ε.Ε.Α. Ι. Χατζιθεοδοσίου:

Η παγκόσμια υγειονομική κρίση είναι ακόμα σε εξέλιξη, όπως μαρτυρούν οι αριθμοί των κρουσμάτων σε πάρα πολλές χώρες του πλανήτη. Ειδικά στη χώρα μας διαπιστώνουμε το τελευταίο διάστημα συνεχείς αυξητικές τάσεις, κάτι που επιβάλει τη λήψη όλο και περισσότερων μέτρων προστασίας από τον κορονοϊό. Αυτή η οπωσδήποτε αρνητική εξέλιξη, με την ύφεση να είναι επακόλουθο της πανδημίας, καθορίζει την πορεία της οικονομίας, απειλεί τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, θέτει σε κίνδυνο θέσεις εργασίας. Ακόμα και το άνοιγμα του τουρισμού στην πατρίδα μας, δεν κατάφερε να τονώσει το οικονομικό κλίμα όπως ελπίζαμε, καθώς προβλέπεται φέτος να υπάρξει μείωση κατά 80% σε σύγκριση με τα αντίστοιχα περσινά έσοδα.

Ήταν βέβαια δεδομένο από την πρώτη στιγμή εμφάνισης της πανδημίας, ότι θα υπήρχαν σοβαρότατες οικονομικές συνέπειες σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό που σήμερα μπορούμε να πούμε με σιγουριά, είναι ότι τελικά η ύφεση θα κυμανθεί σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που είχαν εκτιμηθεί αρχικά. Μπροστά σε αυτή την αβεβαιότητα και τις δυσοίωνες προβλέψεις, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών θεωρεί επιβεβλημένο να αυξηθούν τα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων, ώστε να παραμείνει όρθια η κοινωνία. Γιατί από την στιγμή που όλοι οι δείκτες οικονομικού κλίματος καταγράφουν σοβαρή μείωση, με τους τζίρους των επιχειρήσεων να έχουν συρρικνωθεί σε δραματικό βαθμό, είναι επόμενο να ακολουθήσουν χιλιάδες λουκέτα στην αγορά και κόσμος που θα απωλέσει την εργασία του. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, η μείωση του ΑΕΠ λόγω της πανδημίας θα κυμανθεί- με αισιόδοξα σενάρια- περίπου στο 10%, δηλαδή θα λείψουν από την ελληνική οικονομία περίπου 20 δισ. ευρώ.

Και με δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια προς τη χώρα προβλέπεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2021, πρέπει να είναι θέμα απόλυτης προτεραιότητας η ενίσχυση των επιχειρήσεων –ειδικά των μικρών και των μεσαίων- ώστε παράλληλα να διασωθούν και θέσεις απασχόλησης.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί έως σήμερα, μπορεί προσωρινά να έδωσαν μία ¨ανάσα¨, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να προσφέρουν την απαιτούμενη στήριξη στο επιχειρείν αυτό το κρίσιμο διάστημα. Κάθε ημέρα που περνά, φέρνει όλο και πιο κοντά στην απόγνωση επιχειρηματίες, επαγγελματίες αλλά και εργαζόμενους.

Και μην ξεχνάμε ότι η ελληνική οικονομία προέρχεται από μία δεκαετή περιπέτεια κρίσης. Νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν είχαν προλάβει να συνέλθουν και να ανασυνταχθούν και καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν ένα ακόμα κύμα ύφεσης, πιο σκληρό από το προηγούμενο.

Μπροστά σε αυτή την έκτακτη κατάσταση που διαμορφώνεται λόγω της αρνητικής συγκυρίας της πανδημίας, η κυβέρνηση αλλά και συνολικά οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου έχουν την ευθύνη να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες. Το φθινόπωρο που μπαίνει θα είναι το δυσκολότερο των τελευταίων δεκαετιών και η λήψη πρόσθετων μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται, αποτελεί αναγκαιότητα.

Η κυβέρνηση οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι χρειάζεται μακρόπνοος σχεδιασμός και όχι αποσπασματικά μέτρα ή με ισχύ περιορισμένης χρονικής διάρκειας, όπως αυτά που λαμβάνονται το τελευταίο διάστημα. Ακόμα και αύριο να τελειώσει θετικά η περιπέτεια του κορονοϊού, θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να ορθοποδήσουν οι επιχειρήσεις. Και επειδή η κλεψύδρα αδειάζει επικίνδυνα, οι ενέργειες που χρειάζονται ώστε να παραμείνουν σε λειτουργία επιχειρήσεις και με τους εργαζόμενους παρόντες, είναι:

Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς. Η επιστρεπτέα προκαταβολή πρέπει όχι απλώς να διατηρηθεί αλλά και να επεκταθεί, ενώ χρειάζονται και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία καθώς μέχρι σήμερα είναι ελάχιστες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στηρίχθηκαν εξαιτίας των προϋποθέσεων που έθεταν Πολιτεία και τράπεζες. Μία ικανοποιητική εξέλιξη θα ήταν η επιχορήγηση κάθε επιχείρησης, με ποσό ύψους 5.000 έως 10.000 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος της και χωρίς την παρέμβαση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Αυτή η έκτακτη χρηματοδότηση θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την προσπάθεια επανεκκίνησης που πρέπει να κάνουν χιλιάδες επιχειρήσεις.
Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των τραπεζών στις ανάγκες του επιχειρείν. Κατά κοινή ομολογία, οι τράπεζες δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων και σε καμία περίπτωση δεν είναι σύμμαχοι στην υγιή επιχειρηματικότητα. Και πριν από την πανδημία κρατούσαν κλειστές τις κάνουλες της ρευστότητας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν στην αγορά τα διαθέσιμα κεφάλαια. Η κυβέρνηση οφείλει να ασκήσει πιέσεις στο τραπεζικό σύστημα και να αλλάξει το μοντέλο που έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια. Όπως επίσης και να φροντίσει για την άρση των αποκλεισμών επιχειρήσεων, μία κατάσταση που οδηγεί σε συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και για υιοθέτηση δανειακών προϋποθέσεων που να στηρίζονται στα σημερινά δεδομένα και στις πραγματικές δυνατότητες των επιχειρήσεων.
Ουσιαστική στήριξη της απασχόλησης με επιδότηση της εργασίας. Η Πολιτεία επιδοτώντας το μισθολογικό ή το μη μισθολογικό κόστος ενισχύει σημαντικά και την άσκηση του επιχειρείν αλλά και την απασχόληση. Κυρίως αποτρέπει τις απολύσεις. Εξαιρετικά χρήσιμη είναι και η χρηματοδότηση για την αναβάθμιση επαγγελματικών δεξιοτήτων για εργαζόμενους αλλά και επανακατάρτιση για ανέργους, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις σύγχρονες εργασιακές απαιτήσεις.
Άμεση μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Επιβαρύνσεις όπως εισφορά αλληλεγγύης ή προκαταβολή φόρου αλλά και οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές εμποδίζουν την αύξηση της κατανάλωσης, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους, τα νοικοκυριά αλλά και τα δημόσια ταμεία.
Στήριξη κρίσιμων τομέων της ελληνικής οικονομίας, όπως η εστίαση και ο τουρισμός. Ειδικά για το χώρο της εστίασης ο ΦΠΑ πρέπει να πέσει στο 6%, ενώ η κυβέρνηση οφείλει να διορθώσει το λάθος της με την εφαρμογή του περιορισμένου ωραρίου λειτουργίας. Δεν συντρέχει απολύτως κανένας λόγος τα εστιατόρια να λειτουργούν έως τα μεσάνυχτα, την στιγμή που εφαρμόζονται όλα τα προβλεπόμενα μέτρα για τον περιορισμό της μετάδοσης του κορονοϊού, όπως αυτό της αποστασιοποίησης.
Μεταφορά καταβολής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για το τέλος του έτους. Μέχρι σήμερα και για ορισμένες κατηγορίες υπάρχει σχετική πρόβλεψη αλλά με διάρκεια ενός μήνα και απλώς τον επόμενο ανακοινώνεται η επέκταση του μέτρου. Αυτό πρέπει να σταματήσει και να ξέρει ο κάθε υπόχρεος ότι έχει μπροστά σου ένα σημαντικό περιθώριο ώστε να προχωρήσει και στον ανάλογο προγραμματισμό.
Για τους ίδιους λόγους πρέπει να γίνει επέκταση τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2020 της μείωσης ενοικίων. Η αγορά υπολειτουργεί και για την κάλυψη τέτοιων εξόδων απαιτείται η επιστροφή σε μία στοιχειώδη κανονικότητα, η οποία σήμερα δεν υπάρχει.
Στήριξη των επιχειρήσεων για τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις της νέας ψηφιακής εποχής.
Αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων –μεταξύ των οποίων και του Ταμείου Ανάκαμψης- με διαφάνεια και έμφαση στην στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν και την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας.
Στροφή προς τον πρωτογενή τομέα με στοχευμένες δράσεις και ενέργειες, ώστε σταδιακά να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και να αξιοποιηθούν καινοτόμες πρακτικές και συνεργατικά δίκτυα που θα στηρίξουν την εξωστρέφεια.
Κίνητρα –όπως σταθερό φορολογικό σύστημα, ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, πάταξη της γραφειοκρατίας- για την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων που θα στήριζαν την υγιή επιχειρηματικότητα και θα προσέφεραν πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας.
Τις πολιτικές δυνάμεις να λειτουργούν με υπευθυνότητα και ειλικρινή διάθεση συνεργασίας, ώστε να βγει η χώρα από το αδιέξοδο.
Είναι γεγονός ότι η εφαρμογή των παραπάνω δράσεων έχει ένα κόστος. Τα κεφάλαια που απαιτούνται για να στηριχθούν επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, μπορούν να εξευρεθούν αν κάποια στιγμή η Πολιτεία αποφασίσει να αναλάβει τις ευθύνες της και καταπολεμήσει εμπράκτως τη φοροδιαφυγή, το παρεμπόριο, το λαθρεμπόριο, δηλαδή να θέσει τέλος στην παραοικονομία. Μιλάμε για απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ που σήμερα λείπουν από την ελληνική οικονομία και που αν κατευθύνονταν για την στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων, η εικόνα της χώρας θα μπορούσε να αλλάξει προς το καλύτερο σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχει τονίσει ότι πρόκειται για μία πολιτική απόφαση. Αυτό που δεν έχει κάνει καμία κυβέρνηση έως τώρα, είναι η ανάληψη του πολιτικού κόστους για την πάταξη της παραοικονομίας. Στις προεκλογικές της εξαγγελίες η σημερινή κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι δεν θα διστάσει να διορθώσει τα κακώς κείμενα, κάτι που όμως μέχρι τώρα δεν έχει πράξει. Περιμένουμε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να τολμήσει το αυτονόητο. Να βάλει επιτέλους μία τάξη, δίνοντας παράλληλα το σύνθημα της στροφής προς ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα στηρίζεται σε στέρεες βάσεις και θα έχει μακρόπνοο ορίζοντα. Όπως περιμένουμε και από τον Πρωθυπουργό της χώρας να ανακοινώσει από τη Θεσσαλονίκη ουσιαστικές πρωτοβουλίες ενίσχυσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και όχι κάποια ημίμετρα με στόχο να ικανοποιήσει ένα κομματικό ακροατήριο.

Μετά τιμής
Γιάννης Χατζηθεοδοσίου
Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών